PROGRAM WYCHOWAWCZO – PROFILAKTYCZNY
SZKOŁY PODSTAWOWEJ
IM. ADAMA MICKIEWICZA
W KOCIERZU MOSZCZANICKIM
-
WSTĘP
Program wychowawczo – profilaktyczny ma na celu wspieranie ucznia we wszechstronnym rozwoju, ukierunkowanym na osiągnięcie pełni dojrzałości fizycznej, emocjonalnej, intelektualnej, duchowej i społecznej, które jest wzmacniane i uzupełniane przez działania z zakresu profilaktyki dzieci
i młodzieży. Zawiera czynności, które w systemowy sposób będą angażować wszystkich uczniów i ich rodziców oraz całe środowisko szkolne (kadrę pedagogiczną, pracowników administracji i obsługę szkoły).
Program powstał na bazie dotychczasowej wiedzy i kompetencji nauczycieli
w zakresie wychowania i profilaktyki, umiejętności włączania rodziców
w kształtowanie jakości życia szkolnego oraz współpracy ze środowiskiem lokalnym i instytucjami wspierającymi działania wychowawcze i profilaktyczne. Został opracowany w oparciu o wnioski z nadzoru pedagogicznego, wyniki przeprowadzonych ewaluacji zewnętrznych i wewnętrznych, obserwację środowiska uczniowskiego, analizę dokumentów, ankiety oraz obowiązujące akty prawne.
PODSTAWY PRAWNE:
-
-
Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej (zwłaszcza art. 72);
-
-
-
Powszechna Deklaracja Praw Człowieka;
-
Międzynarodowy Pakt Praw Obywatelskich i Politycznych;
-
Konwencja o Prawach Dziecka;
-
Ustawy i rozporządzenia MEN (zwłaszcza Ustawa z dnia 14 grudnia
-
2016 roku Prawo Oświatowe oraz Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 14 lutego 2017 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz podstawy programowej kształcenia ogólnego dla szkoły podstawowej);
-
-
-
Karta Nauczyciela;
-
Statut Szkoły Podstawowej im. A. Mickiewicza w Kocierzu Moszczanickim.
-
-
Modyfikacji programu dokonano w oparciu o :
-
Rozporządzenie MEN z dnia 22 stycznia 2018 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie zakresu i form prowadzenia w szkołach i placówkach systemu oświaty działalności wychowawczej, edukacyjnej, informacyjnej i profilaktycznej w celu przeciwdziałania narkomanii ( Dz. U. Z 2015 r., poz. 1249) ;
-
wyniki ewaluacji Programu wychowawczo – profilaktycznego z czerwca 2018r.;
-
wnioski z diagnozy w zakresie analizy bezpieczeństwa dzieci w szkole z maja 2018 r.;
-
wnioski z diagnozy w zakresie zagrożeń związanych z używaniem substancji psychotropowych, środków zastępczych oraz nowych substancji psychoaktywnych przeprowadzonej wśród uczniów kl. V – VII w pierwszym tygodniu września 2018 r.;
-
obserwację środowiska uczniowskiego.
Treści programu są znane i realizowane przez wszystkich nauczycieli – wychowawców, nauczycieli zajęć edukacyjnych i specjalistów zatrudnionych
w szkole. Realizacja programu wychowawczo – profilaktycznego odbywa się
w ramach:
-
zajęć prowadzonych przez nauczycieli – wychowawców;
-
zajęć prowadzonych przez nauczycieli zajęć edukacyjnych, biblioteki, świetlicy oraz specjalistów;
-
godzin do dyspozycji wychowawcy;
-
zajęć pozalekcyjnych prowadzonych przez szkołę;
-
zajęć z zakresu pomocy psychologiczno – pedagogicznej.
2. CHARAKTERYSTYKA ŚRODOWISKA WYCHOWAWCZO – PROFILAKTYCZNEGO
Szkoła Podstawowa im. Adama Mickiewicza w Kocierzu Moszczanickim to placówka przyjazna dziecku, bezpieczna, stwarzająca optymalne warunki wszechstronnego rozwoju uczniów, uwzględniając ich indywidualne potrzeby. To szkoła, która kształtuje swoich wychowanków w oparciu o szacunek do drugiego człowieka, poszanowanie uniwersalnego systemu wartości, dziedzictwa historycznego oraz kulturowego.
Jesteśmy placówką publiczną, dysponującą wysoko wykwalifikowaną kadrą pedagogiczną. Zapewniamy naszym wychowankom bezpieczną i przyjazną atmosferę. Staramy się odkrywać ich talenty i pomagamy je rozwijać. Chcemy, aby uczniowie jak najlepiej wykorzystywali własny potencjał intelektualny i potrafili dostosowywać się do zmiennych realiów współczesnego świata i cywilizacji. Prowadzimy szeroki zakres zajęć lekcyjnych i pozalekcyjnych, dzięki którym nasi podopieczni zdobywają wiedzę oraz umiejętności pozwalające sprostać wyzwaniom dorosłego człowieka. Wyrównujemy szanse edukacyjne, szanujemy godność osobistą i prawa każdego człowieka, ucząc demokratycznego rozwiązywania problemów. Zwracamy szczególną uwagę na rozwój fizyczny, psychiczny, społeczny i duchowy naszych uczniów. Propagujemy zdrowy styl życia, a także wspieramy rodziców w wychowaniu dzieci w świetle ustalonych norm i wartości.
3. MODEL UCZNIA
Naczelnym celem w naszej szkole jest wychowanie ucznia
o prawidłowej i wszechstronnej osobowości, samodzielnego w dążeniu do dobra
w jego wymiarze indywidualnym i społecznym, a jednocześnie mającego świadomość, że jest członkiem zbiorowości ludzkiej. W atmosferze zrozumienia, życzliwości i poczucia własnej wartości kształtujemy ucznia kulturalnego i odpowiedzialnego, posiadającego wiedzę i umiejętności konieczne do przyszłego funkcjonowania we współczesnym świecie, troszczącego się o swoje środowisko przyrodnicze. Absolwent naszej szkoły przestrzega zasad tolerancji i prawdziwej komunikacji oraz dąży do dalszego własnego rozwoju, wykorzystując zdobytą wiedzę i umiejętności.
Chcemy, by nasz absolwent:
1. Miał uporządkowany system wartości.
2. Umiał współpracować w grupie.
3. Potrafił korzystać z różnych źródeł wiedzy.
4. Wierzył w swoje możliwości i zdolności.
5. Był wyposażony w rzetelną wiedzę, pozwalającą mu na kontynuowanie edukacji na wyższym szczeblu.
6. Był samodzielny, uczciwy, tolerancyjny, odpowiedzialny i twórczy.
7. Przejawiał postawę aprobowaną społecznie.
8. Znał swoje słabe i mocne strony.
9. Rozumiał potrzebę pielęgnowania tradycji i kultury regionalnej i narodowej.
10. Dostrzegał problemy i zagrożenia ekologiczne.
11. Był wrażliwy na krzywdę innych oraz przeciwstawiał się zjawiskom patologicznym i agresji.
12. Doceniał wartość rodziny i znał w niej swoje miejsce.
13. Dostrzegał piękno otaczającego świata.
14. Dbał o zdrowie i bezpieczeństwo własne oraz innych, a także prowadził zdrowy tryb życia.
15. Sprawnie komunikował się w języku polskim i obcym.
16. Był świadomym odbiorcą kultury i sztuki.
17. Potrafił prezentować własne zdanie, bronić swoich przekonań i w razie potrzeby wykazał się asertywnością.
18. Aktywnie uczestniczył w życiu społecznym i podejmował działania na rzecz potrzebujących.
4. ANALIZA DOTYCHCZASOWYCH DZIAŁAŃ
WYCHOWAWCZYCH I PROFILAKTYCZNYCH
W wyniku realizacji Programu wychowawczo – profilaktycznego nasi uczniowie poznawali siebie, swoje potrzeby, emocje, aspiracje i możliwości. Zaznajamiali się też z cechami rozwoju fizycznego.
W szkole stale kładziony jest nacisk na szeroko rozumiane bezpieczeństwo.
W tym zakresie placówka niewątpliwie odnosi sukcesy wychowawcze. Działania szkoły zapewniają uczniom bezpieczeństwo fizyczne i psychiczne, co potwierdzają przeprowadzane wśród rodziców i dzieci ankiety. W szkole panuje miła atmosfera. Podopieczni mają dobre relacje z nauczycielami i wychowawcami, do których udają się po radę i wsparcie. Lubią zajęcia z wychowawcami i uważają je za ciekawe. Aktywnie uczestniczą w przygotowywaniu zajęć wychowawczych,
a ich uwagi i sugestie są uwzględniane przez nauczycieli. Uczniowie mogą liczyć również na pomoc kolegów i koleżanek.
W szkole przestrzegane są prawa uczniów. Znają oni swoje obowiązki
i prawa, wiedzą także, jak ich bronić. Szkoła jest dla nich miejscem życzliwym, wyrozumiałym i przyjaznym. Służy wszechstronnemu rozwojowi
i są w niej rozwiązywane problemy zdrowotne dzieci. Uczniowie stosują się do norm społecznych i regulaminów. Zasady postępowania i współżycia w naszej placówce są uzgodnione i przestrzegane przez uczniów, pracowników szkoły, rodziców, a relacje między wszystkimi członkami społeczności szkolnej są oparte na wzajemnym szacunku i zaufaniu. Nauczyciele promują pozytywne postawy, a negatywne zachowania natychmiast spotykają się z odpowiednią reakcją. Uczniowie chętnie współpracują (między innymi w ramach działalności samorządów) i angażują się w działania prospołeczne. Wspierają akcje charytatywne, są uwrażliwiani na los drugiego człowieka, zwierząt i środowiska naturalnego. W szkole nie zdarzają się przypadki kradzieży i wymuszeń.
Nauczyciele współpracują ze sobą i analizują podejmowane działania wychowawcze. Działania te są modyfikowane na miarę bieżących potrzeb. W tym procederze biorą także udział rodzice i uczniowie. Grono pedagogiczne uczestniczy w szkoleniach tematycznie dostosowanych do szkolnych realiów. Szkoła współpracuje z innymi organizacjami i instytucjami w celu wspierania procesu wychowania. Włączamy się w programy i akcje profilaktyczne.
W szkole kilkakrotnie doszło do naruszenia dyscypliny. Odnotowano przypadki zachowań dysfunkcjonalnych w środowisku szkolnym i poza nim – agresja słowna i fizyczna.
Dotychczas w placówce nie pojawiły się problemy uzależnień od alkoholu, tytoniu czy środków i substancji odurzających. Nie odnotowano przypadków namawiania uczniów do sięgania po papierosy czy substancje psychoaktywne. Jednemu z naszych podopiecznych proponowano alkohol. Wyniki diagnozy w zakresie czynników ryzyka wskazują, że nie wszyscy rodzice rozmawiają ze swymi dziećmi na temat zagrożeń wynikających z sięgania po używki. Należy uwrażliwić rodziców na omawiany problem, kontynuować w szkole uświadamianie uczniów odnośnie szkodliwości tytoniu, alkoholu, dopalaczy i narkotyków oraz uczyć asertywnych zachowań umożliwiających skuteczne odmawianie.
5. STRATEGIA WYCHOWAWCZO – PROFILAKTYCZNA
CELE OGÓLNE:
-
Wszechstronny rozwój jednostki.
-
Zaznajomienie uczniów i rodziców ze szkolnymi procedurami reagowania
w sytuacjach kryzysowych. -
Wprowadzenie uczniów w świat wartości.
-
Wskazywanie wzorców postępowania.
-
Budowanie pozytywnych relacji społecznych.
-
Wzmacnianie poczucia tożsamości indywidualnej, kulturowej, narodowej, regionalnej oraz etnicznej.
-
Formowanie u uczniów poczucia własnej godności i szacunku do drugiego człowieka.
-
Rozwijanie kreatywności i przedsiębiorczości.
-
Rozwijanie umiejętności logicznego, krytycznego myślenia, rozumowania, argumentowania i wnioskowania.
-
Podkreślanie wartości wiedzy jako podstawy do rozwoju umiejętności.
-
Poszerzanie wiedzy i kształtowanie umiejętności umożliwiających dojrzalsze i bardziej uporządkowane rozumienie świata.
-
Wspieranie ucznia w poznawaniu własnych predyspozycji.
-
Kształtowanie postawy otwartości wobec świata i innych ludzi.
-
Zachęcanie do aktywnego udziału w życiu społecznym.
-
Doskonalenie poczucia odpowiedzialności za siebie i innych. Wyrabianie szacunku dla dobra wspólnego jako podstawy życia społecznego, przygotowanie do wypełniania obowiązków rodzinnych i obywatelskich
w oparciu o zasadę tolerancji, wolności, sprawiedliwości, demokracji. -
Przygotowanie wychowanka do samodzielnego życia oraz świadomego i odpowiedzialnego korzystania ze środków masowej komunikacji jako źródła informacji.
-
Konstruktywna współpraca z domem rodzinnym dziecka, wspieranie rodziców w pracy wychowawczej, kształcenie szacunku do własnej rodziny na tle historii i tradycji regionu.
-
Promowanie zdrowia – wyrabianie potrzeby higienicznego trybu życia, dbania o swoje zdrowie, bezpieczeństwo i harmonijny rozwój.
-
Uwrażliwianie na problemy środowiska naturalnego.
-
Profilaktyka uzależnień.
CELE SZCZEGÓŁOWE:
Troska o ucznia
-
postrzeganie ucznia w kategoriach jego podmiotowości, godności, wolności,
niepowtarzalności, konkretnych praw i obowiązków;
-
wspomaganie rozwoju osobowości ucznia w aspekcie intelektualnym, psychicznym, społecznym, estetycznym i moralnym;
-
rozpoznawanie sytuacji rodzinnej i materialnej ucznia;
-
indywidualizacja procesu nauczania i wychowania;
-
wprowadzanie nowoczesnych metod i form nauczania dostosowanych do możliwości ucznia;
-
pomoc w przezwyciężaniu niepowodzeń szkolnych;
-
wdrażanie ucznia do samodzielnej pracy;
-
rozwijanie uzdolnień i aktywności poznawczej uczniów ;
-
wpływanie na kształtowanie pozytywnego obrazu własnej osoby u ucznia – samoocena, samoakceptacja, autokontrola itp.
-
nacisk na kulturę słowa i kulturę osobistą;
-
wdrażanie do szacunku wobec siebie i drugiego człowieka, poszanowania cudzego mienia i pozycji społecznej;
-
zaznajamianie uczniów z ich prawami i obowiązkami;
-
diagnozowanie uczniów;
-
współpraca z Poradnią Psychologiczno – Pedagogiczną w Żywcu;
-
organizacja zajęć pozalekcyjnych rozwijających zainteresowania i osobowość ucznia;
-
wskazywanie sposobów radzenia sobie ze stresem.
Bezpieczeństwo i wychowanie prozdrowotne
-
rozwój aktywności ruchowej uczniów;
-
współpraca ze służbą zdrowia ( higienistka szkolna);
-
wdrażanie do aktywnego i higienicznego trybu życia (higiena osobista i pracy umysłowej);
-
nauka udzielania pierwszej pomocy w nagłych wypadkach;
-
organizacja wycieczek i rajdów;
-
poszerzanie wiedzy o szkodliwości nałogów;
-
profilaktyka uzależnień od gier komputerowych, Internetu, hazardu;
-
zapoznawanie z zasadami bezpieczeństwa, kształtowanie dbałości o bezpieczeństwo własne i innych ludzi;
-
nacisk na zdrowe żywienie;
-
informowanie uczniów o zmianach rozwojowych w trakcie dojrzewania;
-
profilaktyka agresji i przemocy;
-
zapobieganie problemom i zachowaniom problemowym dzieci;
-
kreowanie przyjaznego i bezpiecznego środowiska w szkole;
-
przypomnienie zasad bezpiecznego poruszania się po drogach;
-
zasady zachowania się na terenie szkoły, boiska, placu zabaw;
-
kształcenie nawyków dbania o bezpieczeństwo swoje i innych;
-
zagadnienia związane z zachowaniem się w razie pożaru w szkole, wyjaśnienie oznakowania drogi ewakuacyjnej w szkole;
-
kształtowanie postawy asertywnej, doskonalenie sztuki odmawiania;
-
kształtowanie opiekuńczej postawy wobec młodszych kolegów;
-
sposoby radzenia sobie ze stresem;
-
przemoc w sieci;
-
przemoc fizyczna, psychiczna, jak nie stać się ofiarą przemocy, kary za stosowanie przemocy;
-
wpływ mediów na wzrost agresji (filmy, gry komputerowe);
-
skutki niewłaściwego odżywiania się;
-
higiena przygotowywania i kultura spożywania posiłków;
-
higieniczny sposób uczenia się – organizacja czasu wolnego i odrabiania lekcji;
-
zachowania sprzyjające i zagrażające zdrowiu;
-
monitoring dla bezpieczeństwa uczniów.
Wychowanie patriotyczne
-
poznawanie historii i tradycji narodowych i regionalnych;
-
budowanie szacunku dla symboli narodowych;
-
kształtowanie szacunku dla miejsc pamięci narodowej;
-
rozwój patriotyzmu lokalnego;
-
organizacja uroczystości rocznicowych;
-
obchody świąt i uroczystości związanych z datami historycznymi;
-
kształtowanie dbałości o kulturę języka;
-
uczestnictwo w poznawaniu dóbr kultury;
-
współpraca ze środowiskiem lokalnym.
Rozwijanie aktywności społecznej ucznia. Wzmacnianie więzi
-
rozwój samorządności poprzez prace w samorządach: klasowym
i szkolnym; -
pobudzanie do aktywności przy organizacji życia wewnątrzszkolnego;
-
udział uczniów w organizacjach uczniowskich;
-
integrowanie uczniów poprzez organizację wycieczek, uroczystości szkolnych, imprez i warsztatów;
-
doskonalenie umiejętności pracy zespołowej;
-
uwrażliwianie na współpracę, zdrową rywalizację, kulturę zachowania, wzajemną pomoc i uczynność;
-
wzmacnianie więzi rodzinnych;
-
rozwój kreatywności i przedsiębiorczości;
-
organizowanie wyjazdów do kina, teatru i muzeum.
Dbałość o środowisko naturalne
-
ochrona przyrody – odpowiedzialność człowieka za środowisko;
-
dbałość o ład i porządek w miejscach naszego pobytu;
-
segregacja śmieci;
-
udział w rajdach i warsztatach ekologicznych;
-
pomoc ptakom i zwierzynie leśnej w okresie zimowym;
-
organizacja i udział w konkursach ekologicznych;
-
współpraca z organizacjami i służbami zajmującymi się ochroną środowiska.
6. STRUKTURA ODDZIAŁYWAŃ WYCHOWAWCZYCH
1. Dyrektor szkoły:
• stwarza warunki dla realizacji procesu wychowawczego w szkole;
• sprawuje opiekę nad uczniami oraz stwarza warunki harmonijnego rozwoju psychofizycznego poprzez aktywne działania prozdrowotne, dba o prawidłowy poziom pracy wychowawczej i opiekuńczej szkoły;
• inspiruje nauczycieli do poprawy istniejących lub wdrożenia nowych rozwiązań w procesie kształcenia, przy zastosowaniu innowacyjnych działań programowych, organizacyjnych lub metodycznych, których celem jest rozwijanie kompetencji uczniów;
• współpracuje z zespołem wychowawców, pedagogiem, psychologiem szkolnym, oraz Samorządem Uczniowskim, wspomaga nauczycieli w realizacji zadań;
• czuwa nad realizowaniem przez uczniów obowiązku szkolnego;
• nadzoruje zgodność działania szkoły ze statutem, w tym dba o przestrzeganie zasad oceniania, praw uczniów, kompetencji organów szkoły;
• nadzoruje realizację szkolnego programu wychowawczo-profilaktycznego.
2. Rada Pedagogiczna:
• uczestniczy w diagnozowaniu pracy wychowawczej szkoły i potrzeb
w zakresie działań profilaktycznych;
• opracowuje projekt programu wychowawczo-profilaktycznego i uchwala go w porozumieniu z Radą Rodziców;
• opracowuje i zatwierdza dokumenty i procedury postępowania nauczycieli
sytuacjach zagrożenia młodzieży demoralizacją i przestępczością;
• uczestniczy w realizacji szkolnego programu wychowawczo- profilaktycznego;
• uczestniczy w ewaluacji szkolnego programu wychowawczo- profilaktycznego.
3. Nauczyciele:
• współpracują z wychowawcami klas w zakresie realizacji zadań wychowawczych, uczestniczą w realizacji szkolnego programu wychowawczo – profilaktycznego;
• reagują na obecność w szkole osób obcych, które swoim zachowaniem stwarzają zagrożenie dla ucznia;
• reagują na przejawy agresji, niedostosowania społecznego i uzależnień uczniów;
• przestrzegają obowiązujących w szkole procedur postępowania w sytuacjach zagrożenia młodzieży demoralizacją i przestępczością;
• udzielają uczniom pomocy w przezwyciężaniu niepowodzeń szkolnych;
• kształcą i wychowują dzieci w duchu patriotyzmu i demokracji;
• rozmawiają z uczniami i rodzicami o zachowaniu, frekwencji oraz postępach w nauce na swoich zajęciach;
• wspierają zainteresowania i rozwój osobowy ucznia.
4. Wychowawcy klas:
• diagnozują sytuację wychowawczą w klasie;
• rozpoznają indywidualne potrzeby uczniów;
• na podstawie dokonanego rozpoznania oraz celów i zadań określonych
w programie wychowawczo – profilaktycznym opracowują plan pracy wychowawczej dla klasy na dany rok szkolny, uwzględniając specyfikę funkcjonowania zespołu klasowego i potrzeby uczniów;
• przygotowują sprawozdanie z realizacji planu pracy wychowawczej
i wnioski do dalszej pracy;
• zapoznają uczniów swoich klas i ich rodziców z prawem wewnątrzszkolnym i obowiązującymi zwyczajami oraz tradycjami szkoły;
• oceniają zachowanie uczniów swojej klasy, zgodnie z obowiązującymi
w szkole procedurami;
• współpracują z innymi nauczycielami uczącymi w klasie, rodzicami uczniów, specjalistami pracującymi z uczniami o specjalnych potrzebach;
• wspierają uczniów potrzebujących pomocy, znajdujących się w trudnej sytuacji;
• rozpoznają oczekiwania swoich uczniów i ich rodziców;
• dbają o dobre relacje uczniów w klasie;
• podejmują działania profilaktyczne w celu przeciwdziałania niewłaściwym zachowaniom podopiecznych;
• współpracują z sądem, policją, innymi osobami i instytucjami działającymi na rzecz dzieci i młodzieży;
• podejmują działania w zakresie poszerzania kompetencji wychowawczych.
5. Rodzice:
• współtworzą szkolny program wychowawczo-profilaktyczny;
• uczestniczą w diagnozowaniu pracy wychowawczej szkoły;
• uczestniczą w wywiadówkach organizowanych przez szkołę;
• zasięgają informacji na temat swoich dzieci w szkole;
• współpracują z wychowawcą klasy i innymi nauczycielami uczącymi
w danej klasie;
• dbają o właściwą formę spędzania czasu wolnego przez uczniów;
• rada rodziców uchwala w porozumieniu z radą pedagogiczną program wychowawczo-profilaktyczny szkoły.
6. Samorząd uczniowski:
• jest inspiratorem i organizatorem życia kulturalnego uczniów szkoły, działalności oświatowej, sportowej oraz rozrywkowej zgodnie z własnymi potrzebami i możliwościami organizacyjnymi w porozumieniu z dyrektorem;
• uczestniczy w diagnozowaniu sytuacji wychowawczej szkoły;
• prowadzi akcje pomocy dla potrzebujących kolegów;
• reprezentuje postawy i potrzeby środowiska uczniowskiego;
• propaguje ideę samorządności oraz wychowania w demokracji;
• dba o dobre imię i honor szkoły oraz wzbogaca jej tradycję;
• może podejmować działania z zakresu wolontariatu.
7. PLAN DZIAŁAŃ WYCHOWAWCZO – PROFILAKTYCZNYCH
Edukacja wczesnoszkolna
Edukacja wczesnoszkolna obejmująca pierwsze trzy lata nauki dziecka w szkole ma za zadanie stopniowo przygotować dziecko do uczestnictwa w życiu społeczności szkolnej i środowiska lokalnego, a w dalszej perspektywie – do pełnoprawnego uczestnictwa w życiu społecznym.
Cele wychowania i sposób ich realizacji w niższych klasach szkoły podstawowej są dostosowane do indywidualnych możliwości intelektualnych, emocjonalnych, społecznych i zdrowotnych dziecka będącego w młodszym wieku szkolnym. Realizacja celów wychowania i profilaktyki na I etapie kształcenia jest tak zorganizowana, aby wszyscy uczniowie, niezależnie od poziomu ich rozwoju psychofizycznego, mieli możliwość zrozumienia podstawowych procesów społecznych zachodzących w najbliższym i dalszym otoczeniu oraz przejawiania adekwatnego do danej sytuacji zachowania.
Zadania wychowawczo – profilaktyczne do realizacji w klasach I-III
OBSZAR |
ZADANIA KLASA I – III |
Bezpieczeństwo – profilaktyka zachowań ryzykownych | • zapoznanie z podstawowymi zasadami bezpieczeństwa w różnych sytuacjach życiowych, kształtowanie właściwego zachowania się w sytuacji zagrożenia życia i zdrowia oraz sytuacjach nadzwyczajnych;
• kształtowanie umiejętności wyszukiwania, porządkowania i wykorzystywania informacji z różnych źródeł, korzystania z technologii informacyjno- komunikacyjnych, kształtowanie świadomości negatywnego wpływu pracy przy komputerze na zdrowie i kontakty społeczne oraz niebezpieczeństw wynikających z anonimowości kontaktów, respektowanie ograniczeń dotyczących korzystania z komputera, Internetu i multimediów; • przygotowanie do bezpiecznego i rozsądnego korzystania z narzędzi i urządzeń technicznych, bezpiecznego organizowania zajęć ruchowych i poruszania się po drogach; • przygotowanie do bezpiecznego korzystania ze środków komunikacji, zapobiegania i przeciwdziałania sytuacjom problemowym; • kształtowanie umiejętności utrzymywania ładu i porządku wokół siebie, w miejscu nauki i zabawy. |
Kultura – wartości, normy, wzory zachowań |
• kształtowanie umiejętności właściwego komunikowania się w różnych
sytuacjach społecznych, dbałość o język i kulturę wypowiadania się; • kształtowanie umiejętności analizy prostych sytuacji wychowawczych, odróżniania dobra od zła; • kształtowanie gotowości do uczestnictwa w kulturze, poszanowania tradycji i kultury własnego narodu, a także poszanowania innych kultur i tradycji, określanie swojej przynależności kulturowej poprzez kontakt z wybranymi dziełami sztuki, zabytkami i tradycją w środowisku rodzinnym, szkolnym i lokalnym, uczestniczenie w życiu kulturalnym środowiska rodzinnego, szkolnego, lokalnego oraz wydarzeniach organizowanych przez najbliższą społeczność; • kształtowanie wrażliwości estetycznej poprzez kontakt z dziełami literackimi i wytworami kultury, zapoznanie z wybranymi dziełami architektury i sztuk plastycznych należących do polskiego i europejskiego dziedzictwa kultury, wyzwalanie potrzeby kontaktu z literaturą i sztuką dla dzieci; • kształtowanie postaw wyrażających szacunek dla ludzi, niezależnie od religii, statusu materialnego, wieku, wyglądu, poziomu rozwoju intelektualnego i fizycznego oraz respektowanie ich praw, podejmowanie działań w celu zapobiegania dyskryminacji; • inspirowanie do podejmowania aktywności i inicjatyw oraz pracy zespołowej, wspomaganie działań służących kształtowaniu własnego wizerunku i otoczenia; • przygotowanie do radzenie sobie w sytuacjach codziennych wymagających umiejętności praktycznych, budzenie szacunku dla pracy ludzi różnych zawodów; • przygotowanie do podejmowania działań mających na celu identyfikowanie i rozwijanie własnych zainteresowań; • wstępne kształtowanie postaw wyrażających szacunek do symboli i tradycji narodowych oraz tradycji związanych z rodziną, szkołą i społecznością lokalną; • kształtowanie umiejętności wyrażania własnych emocji w różnych formach ekspresji; • kształtowanie poczucia własnej wartości dziecka, podtrzymywanie ciekawości poznawczej, rozwijanie kreatywności i przedsiębiorczości oraz brania odpowiedzialności za swoje decyzje i działania; • kształtowanie świadomości odmienności osób niepełnosprawnych, innej narodowości, wyznania, tradycji kulturowej oraz ich praw. |
Relacje – kształtowanie postaw społecznych |
• kształtowanie podstawowych umiejętności komunikacyjnych;
• rozwijanie umiejętności formułowania prostych wniosków na podstawie obserwacji i własnych doświadczeń; • kształtowanie umiejętności przestrzegania obowiązujących reguł; • kształtowanie umiejętności nawiązywania i podtrzymywania relacji z rówieśnikami, rozpoznawania ich potrzeb, zgodnej współpracy z innymi, z zachowaniem obowiązujących norm i reguł kultury osobistej; • przygotowanie do sprawiedliwego i uczciwego oceniania zachowania własnego i innych ludzi; • zapoznanie z podstawowymi prawami i obowiązkami wynikającymi z roli ucznia oraz członka szkolnej społeczności, rodziny i kraju; • rozwijanie empatii, umiejętności podejmowania działań mających na celu pomoc słabszym i potrzebującym, umiejętności rozwiązywania konfliktów i sporów. |
Zdrowie – edukacja zdrowotna |
• zapoznanie z podstawowymi zasadami dbałości o zdrowie własne i innych,
kształtowanie umiejętności kreowania środowiska sprzyjającego zdrowemu stylowi życia; • zapoznanie z zasadami zdrowego, racjonalnego odżywiania się, higieny osobistej i aktywności fizycznej; • przygotowanie do podejmowania działań mających na celu zdrowy styl życia w aspekcie fizycznym i psychicznym; • kształtowanie postawy odpowiedzialności za własne zdrowie; • rozwijanie umiejętności podejmowania działań na rzecz ochrony przyrody w swoim środowisku; • kształtowanie umiejętności analizy zjawisk przyrodniczych, rozumowania przyczynowo-skutkowego; • uświadomienie wpływu przyrody nieożywionej na życie ludzi, zwierząt i roślin; • kształtowanie wytrwałości w działaniu i dążeniu do celu, umiejętności adekwatnego zachowania się w sytuacjach zwycięstwa i porażki. |
Klasy IV – VIII szkoły podstawowej
Zadania wychowawczo-profilaktyczne do realizacji podczas godzin będących do dyspozycji wychowawcy oraz zajęć z poszczególnych przedmiotów
w klasach IV – VIII uwzględniają prawidłowości rozwoju oraz specyfikę zmian zachodzących w danym okresie życia.
Realizując prezentowane treści wychowawczo – profilaktyczne, wychowawcy oraz nauczyciele powinni wspierać rozwój dzieci i młodzieży m.in. przez poznawanie ich zasobów, a także wzmocnienie potencjału rozwojowego.
Zadania wychowawczo – profilaktyczne do realizacji w klasach IV-VIII
OBSZARY |
ZADANIA |
||||
KLASA IV |
KLASA V |
KLASA VI |
KLASA VII |
KLASA VIII |
|
Bezpieczeństwo – profilaktyka zachowań ryzykownych |
Redukowanie agresywnych zachowań poprzez uczenie sposobów rozwiązywania problemów. Budowanie atmosfery otwartości i przyzwolenia na dyskusję. Uświadamianie zagrożeń wynikających z korzystania z nowoczesnych technologii. informacyjnych. Zwiększanie wiedzy na temat środków uzależniających i zagrożeń z nimi związanych. Rozwijanie umiejętności troski o własne bezpieczeństwo w relacjach z innymi. |
Całkowite wyeliminowanie zachowań agresywnych m.in. poprzez dalsze uczenie sposobów radzenia sobie z własnymi emocjami, współpracę z rodzicami i specjalistami oraz specjalistyczne zajęcia dla wybranych uczniów. Rozwijanie umiejętności prowadzenia rozmowy w sytuacji konfliktu – podstawy negocjacji i mediacji. Rozwijanie umiejętności identyfikowania przyczyn własnego postępowania. Dokonywanie analizy wpływu nastawienia do siebie i innych na motywację do podejmowania różnorodnych zachowań. Rozwijanie poczucia osobistej odpowiedzialności, zachęcanie do angażowania się w prawidłowe i zdrowe zachowania. Doskonalenie umiejętności rozpoznawania symptomów uzależnienia od komputera i Internetu. |
Dostarczanie wiedzy na temat osób i instytucji świadczących pomoc w trudnych sytuacjach. Budowanie atmosfery wsparcia i zrozumienia w sytuacji problemowej oraz promowanie rzetelnej wiedzy mającej na celu zredukowanie lęku. Rozwijanie umiejętności radzenia sobie z własnymi negatywnymi emocjami oraz z zachowaniami agresywnymi. Kształtowanie przekonań dotyczących znaczenia posiadanych informacji, których wykorzystanie pomaga w redukowaniu lęku w sytuacjach kryzysowych. Rozwijanie świadomości dotyczącej prawa do prywatności, w tym do ochrony danych osobowych oraz ograniczonego zaufania do osób poznanych w sieci. Omawianie negatywnych skutków nałogów. Kształtowanie postaw asertywnych. |
Rozwijanie postaw opartych na odpowiedzialności za dokonywane wybory i postępowanie. Dostarczenie wiedzy z zakresu prawa dotyczącego postępowania w sprawach nieletnich. Przeciwdziałanie ryzykownym zachowaniom seksualnym. Rozwijanie umiejętności reagowania w sytuacjach kryzysowych, niesienia pomocy dotkniętym nimi osobom oraz minimalizowania ich negatywnych skutków. Rozwijanie umiejętności lepszego rozumienia siebie poprzez poszukiwanie i udzielanie odpowiedzi na pytania: Kim jestem? Jakie są moje cele i zadania życiowe? Edukacja w zakresie szkodliwości alkoholu/tytoniu/środków i substancji odurzających. Sposoby udzielania wsparcia osobom uzależnionym. |
Propagowanie wiedzy na temat prawnych i moralnych skutków posiadania, zażywania i rozprowadzania środków psychoaktywnych. Rozwijanie umiejętności wykorzystywania elementów negocjacji i mediacji w sytuacji rozwiązywania konfliktów. Rozwijanie umiejętności podejmowania działań zgodnych ze zweryfikowanymi źródłami wiedzy. Utrwalanie umiejętności oceny konsekwencji podejmowanych działań dla siebie i dla innych – określanie alternatywnych rozwiązań problemu. Rozwijanie umiejętności prowadzenia rozmowy w sytuacji konfliktu – podstawy negocjacji i mediacji. Kontynuacja profilaktyki uzależnień. Organizowanie spotkań z osobami, które wyszły z nałogu. |
Kultura – wartości, normy i wzory zachowań |
Zapoznanie z rolą zainteresowań w życiu człowieka. Uwrażliwianie na kwestie moralne, np. Mówienia prawdy, sprawiedliwego traktowania. Kształtowanie pozytywnego stosunku do procesu kształcenia. Kształtowanie potrzeby uczestnictwa w kulturze. |
Rozwijanie zainteresowań i pasji uczniów. Budowanie samoświadomości dotyczącej praw, wartości, wpływów oraz postaw. Rozwijanie umiejętności wyrażania własnych emocji. Rozwijanie umiejętności właściwego zachowania się z uwzględnieniem sytuacji i miejsca. |
Rozwój zainteresowań, poszerzenie autonomii i samodzielności. Rozwijanie umiejętności krytycznego myślenia w kontekście analizy wpływów rówieśników i mediów na zachowanie. Dokonywanie analizy postaw, wartości, norm społecznych, przekonań i czynników które na nie wpływają. Rozwijanie szacunku dla kultury i dorobku narodowego. |
Popularyzowanie alternatywnych form spędzania czasu wolnego. Rozwijanie pozytywnego stosunku do procesu kształcenia i samokształcenia, zaangażowania w zdobywanie wiedzy i umiejętności. Rozwijanie takich cech jak: pracowitość, odpowiedzialność, prawdomówność, rzetelność i wytrwałość. Umacnianie więzi ze społecznością lokalną. |
Popularyzowanie wiedzy o różnicach kulturowych oraz rozwijanie umiejętności korzystania z niej w kontakcie z przedstawicielami innych narodowości. Popularyzowanie wiedzy i rozwijanie świadomości na temat zasad humanitaryzmu. Rozwijanie poczucia odpowiedzialności społecznej poprzez podejmowanie działań na rzecz lokalnej społeczności. |
Relacje – kształtowanie postaw społecznych |
Kształtowanie umiejętności właściwej komunikacji, stanowiącej podstawę współdziałania. Kształtowanie umiejętności asertywnego wyrażania własnych potrzeb. Rozwijanie wrażliwości na potrzeby i trudności innych ludzi. Kształtowanie postawy szacunku i zrozumienia wobec innych osób. Rozwijanie zdolności do inicjowania i podtrzymywania znaczących głębszych relacji. Budowanie atmosfery wzajemnego szacunku w społeczności szkolnej. |
Rozwijanie umiejętności rozumienia innych, która sprzyja efektywnej współpracy. Wyzwalanie chęci do działania na rzecz innych osób w celu poprawy ich sytuacji (wolontariat). Rozwijanie poczucia przynależności do grupy (samorząd uczniowski, klub sportowy). Kształtowanie otwartości na doświadczenia innych ludzi, ich sposobów rozwiązywania problemów, na nową wiedzę. Rozwijanie świadomości dotyczącej roli osób znaczących i autorytetów. |
Kształtowanie umiejętności współpracy w dążeniu do osiągnięcia celu. Uwrażliwianie na różne obszary ludzkich problemów i potrzeb poprzez krzewienie potrzeby udzielania pomocy (wolontariat). Rozwijanie umiejętności komunikacyjnych: wyrażanie własnych opinii, przekonań i poglądów. Rozwijanie świadomości roli i wartości rodziny w życiu człowieka. Rozwijanie samorządności. |
Kształtowanie umiejętności wchodzenia w interakcje z ludźmi w sposób zapewniający zadowolenie obydwu stron. Kształtowanie umiejętności szukania inspiracji, rozwijanie własnej kreatywności. Rozwijanie odpowiedzialności za siebie i innych (wolontariat). |
Rozwijanie umiejętności poszukiwania takich rozwiązań, które stwarzają korzyści dla obydwu stron. Rozwijanie umiejętności dostrzegania pozytywnych aspektów działania zespołowego poprzez docenienie różnic zdań i wiedzy, doświadczeń, specjalizacji, kompetencji. Rozwijanie potrzeby ciągłego doskonalenia siebie jako jednostki, członka rodziny i społeczeństwa. |
Zdrowie – edukacja zdrowotna |
Nabycie podstawowej wiedzy na temat stresu. Inspirowanie młodzieży do myślenia o własnej motywacji do działania. Nabywanie umiejętności gromadzenia i porządkowania wiedzy o sobie. Kształtowanie postaw otwartych na poszukiwanie pomocy oraz porady, kiedy zaczynają się trudności i kiedy wybór jest ważny i trudny. Kształtowanie postaw prozdrowotnych poprzez promowanie aktywnego i zdrowego stylu życia. |
Zachęcanie uczniów do pracy nad własną motywacją oraz analizą czynników, które ich demotywują. Kształtowanie umiejętności podejmowania i realizacji zachowań prozdrowotnych. Prezentowanie sposobów pokonywania własnych słabości oraz akceptowania ograniczeń i niedoskonałości. |
Kształtowanie umiejętności rozpoznawania własnych cech osobowości. Kształtowanie konstruktywnego obrazu własnej osoby, np. świadomości mocnych i słabych stron. Rozwijanie właściwej postawy wobec zdrowia i życia jako najważniejszych wartości. Doskonalenie i wzmacnianie zdrowia fizycznego. |
Kształtowanie postawy proaktywnej, w której uczeń przejmuje inicjatywę, ale też odpowiedzialności za swoje działania, decyzje. Kształtowanie umiejętności świadomego wyznaczania sobie konkretnych celów. Rozwijanie umiejętności hierarchizacji zadań. Podnoszenie poczucia własnej wartości poprzez określanie osobistego potencjału. Kształtowanie świadomości własnego ciała z uwzględnieniem zmian fizycznych i psychicznych w okresie dojrzewania. |
Kształtowanie postawy uczniów nastawionej na rozwiązania – charakteryzującej się samoświadomością, wyobraźnią, kreatywnością. Kształtowanie umiejętności wyznaczania sobie celów krótko- i długoterminowych. Rozwijanie umiejętności ustalania priorytetów, uwzględniając kryteria ważności i pilności. Rozwijanie umiejętności oceny własnych możliwości. Kształtowanie świadomości dotyczącej wykorzystania ruchu w życiu człowieka jako skutecznego sposobu dbania o zdrowie psychiczne. |
Sposób realizacji zadań profilaktyczno – wychowawczych
OBSZAR |
ZADANIA |
SPOSÓB REALIZACJI |
TERMIN |
ODPOWIEDZIALNI |
Relacje – kształtowanie postaw społecznych |
Wpajanie wrażliwości na krzywdę innych |
|
wg potrzeb |
dyrektor, wychowawcy |
Budzenie zrozumienia i szacunku |
|
cały rok |
dyrektor, nauczyciele |
|
Wyrabianie szacunku i tolerancji dla ludzi |
|
cały rok |
wychowawcy |
|
Kultura – wartości, normy, wzory zachowań |
Wyrabianie samokrytycyzmu |
|
cały rok |
dyrektor, wychowawcy |
Wyrabianie w uczniach odpowiedzialności za swoje zachowanie |
|
cały rok |
wychowawcy |
|
Uświadamianie uczniów o skutkach lekceważenia i ignorancji |
|
cały rok |
wychowawcy, bibliotekarz |
|
Wyrabianie umiejętności przyznawania się do błędów |
|
cały rok |
wychowawcy |
|
Wpajanie uczniom konieczności poszanowania reguł i zasad odpowiedzialności |
|
zgodnie z programem nauczania |
wychowawcy |
|
Uwrażliwienie na bezpieczeństwo |
|
cały rok |
wychowawcy |
|
Zdrowie – edukacja zdrowotna |
Integrowanie społeczności szkolnej |
|
zgodnie z harmono-gramem |
nauczyciele |
Rozbudzanie zainteresowań dziecka własnym zdrowiem i rozwojem |
|
cały rok |
wychowawcy, pielęgniarka |
|
Wskazywanie własności odżywczych produktów |
|
cały rok |
wychowawcy, pielęgniarka |
|
Promowanie schludnego wyglądu i dbania o higienę |
|
cały rok |
wychowawcy, pielęgniarka |
|
Bezpieczeństwo – profilaktyka zachowań ryzykownych |
Zapewnienie bezpieczeństwa młodzieży na terenie szkoły |
|
cały rok |
nauczyciele |
Uświadomienie szkodliwości zachowań agresywnych |
|
cały rok |
dyrektor, wychowawcy |
|
Pedagogizacja nauczycieli i rodziców w zakresie zachowań agresywnych |
|
wg potrzeb, zebrania z rodzicami |
dyrektor, wychowawcy |
|
Wskazywanie efektywnych metod nauki i form spędzania wolnego czasu |
|
cały rok |
wychowawcy |
|
Pedagogizacja nauczycieli i rodziców w zakresie uzależnień |
|
wg potrzeb, zebrania z rodzicami |
dyrektor, wychowawcy |
|
Uświadomienie szkodliwości substancji dla organizmu ludzkiego |
|
wg potrzeb |
dyrektor, wychowawcy |
8. EWALUACJA
Ewaluacja programu wychowawczo – profilaktycznego będzie polegać na systematycznym gromadzeniu informacji na temat prowadzonych działań
w celu ich modyfikacji i podnoszenia skuteczności programu wychowawczo-profilaktycznego.
Ewaluacja przeprowadzana będzie poprzez:
1) obserwację zachowań uczniów i zachodzących w tym zakresie zmian;
2) analizę dokumentacji;
3) przeprowadzanie ankiet wśród uczniów, rodziców i nauczycieli;
4) rozmowy z rodzicami;
5) wymianę spostrzeżeń w zespołach wychowawców i nauczycieli;
6) analizę przypadków.
Ewaluacja programu przeprowadzana będzie w każdym roku szkolnym przez Zespół ds. ewaluacji programu wychowawczo – profilaktycznego powołany przez dyrektora. Zadaniem zespołu jest opracowanie planu ewaluacji, organizacja badań oraz opracowanie wyników. Z wynikami prac zespołu
w formie raportu ewaluacyjnego zostanie zapoznana Rada Pedagogiczna i Rada Rodziców.
Program wychowawczo – profilaktyczny został uchwalony przez Radę Rodziców w porozumieniu z Radą Pedagogiczną Szkoły Podstawowej im. Adama Mickiewicza w Kocierzu Moszczanickim.